- Ngộ độc cấp khoai mì (củ sắn) rất hay xảy ra ở trẻ em.
Bên cạnh tác nhân “kinh điển” là khoai mì mới đào lên chế biến không an toàn, còn có tác nhân mới là khoai mì cao sản, loại cây công nghiệp trồng phổ biến nhưng người dân chưa rõ độc tính, gây nên những trường hợp ngộ độc trầm trọng.
Độc chất trong khoai mì
Chất gây độc trong khoai mì là limanarin, một cyanogenic glucoside, nếu nuốt lượng nhiều sẽ dẫn đến ngộ độc cyanide điển hình với bệnh cảnh lâm sàng ngạt do thiếu oxy tế bào. Liều ngộ độc ở người lớn là 20mg, ở trẻ em liều tử vong là 1mg/kg. Khoai mì độc có đặc điểm củ nhỏ, trong, dẻo, có vị đắng. Độc chất có nhiều trong đầu củ, vỏ lụa và cuống lá. Khoai mì cao sản dùng trong công nghiệp chế biến bột ngọt, mì ăn liền, glucose, phụ gia dược phẩm, rượu... có hàm lượng cyanogenic glucoside (60 – 150mg/kg) nhiều hơn khoai mì thường (20 – 30mg/kg).
Ngộ độc cấp khoai mì diễn qua ba giai đoạn: giai đoạn đầu, vài giờ sau khi ăn xuất hiện triệu chứng ói, nhức đầu, chóng mặt, sau đó thở nhanh, khó thở, rối loạn nhịp tim. Giai đoạn hai, xuất hiện triệu chứng co giật, da ẩm và lạnh, mạch yếu và nhanh, tăng trương lực cơ. Giai đoạn muộn: hôn mê, hạ huyết áp, loạn nhịp tim phức tạp, phù phổi, trường hợp nặng sẽ tử vong trong tình trạng co giật. Do diễn tiến nhanh nên trong điều trị ngộ độc khoai mì cấp, thời gian cấp cứu là yếu tố quyết định.
Luộc, ăn đúng cách
Để phòng ngừa ngộ độc khoai mì, điều trước tiên là không ăn khoai mì cao sản, khoai mì lâu năm, khoai mì có vị đắng, đọt khoai mì. Giải độc trong chế biến khoai mì bằng cách bỏ vỏ, cắt bỏ đầu củ, ngâm lâu trong nước, khi nấu mở nắp nồi cho bay hơi độc chất, hoặc vô hiệu hoá hoạt động của độc chất bằng cách cắt lát, phơi khô. Không ăn nhiều quá, đặc biệt ở trẻ em cần thận trọng vì dễ ngộ độc và bị nặng hơn người lớn.
