Mùa tết trong lễ hội, coi chừng trẻ em bị ngộ độc thức ăn!

Thống kê mới đây cho thấy nguy cơ ngộ độc thức ăn (NĐTĂ) trong gia đình là rất cao. Điều này nhấn mạnh việc tăng cường cảnh giác và thực hiện an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tại bếp ăn gia đình.

Theo số liệu từ Bệnh viện Nhi đồng 1, trẻ em thường bị nhiễm vi sinh vật thông qua thức ăn, chiếm 48,2% trong tổng số trẻ bị ngộ độc thức ăn. Ngoài ra, trẻ em còn có khả năng cơ thể mẫn cảm hơn người lớn. Hệ tiêu hóa của trẻ em bao gồm dạ dày, ruột, acid dạ dày và lợi khuẩn, nhưng lại thiếu một số yếu tố quan trọng. Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, do đó trẻ dễ bị ngộ độc và nặng hơn người lớn.

Nguy cơ tiềm ẩn trong thức ăn

NĐTĂ thường phát sinh khi thức ăn bị nhiễm khuẩn hoặc bị nhiễm độc. Các nguyên nhân phổ biến gồm vi khuẩn thương hàn, vi khuẩn đường ruột, tụ cầu vàng và các loại vi khuẩn kỵ khí. Vi khuẩn thương hàn thường xuất hiện trong sữa, thịt nguội, hàu sò, thịt, cá, gà chưa chín, đặc biệt là các món ăn từ trứng tươi hoặc tái sống. Vi khuẩn đường ruột thường xuất hiện trong thức ăn chế biến ăn ngay và nước uống bị nhiễm bẩn. Thức ăn có thể bị nhiễm độc do vi khuẩn tiết ra nếu không được bảo quản đúng cách, chế biến bởi người có bệnh miệng, bị ngoài da hoặc thức ăn đã tiếp xúc với tay bẩn của người nấu. Nước uống bị ô nhiễm từ vùng lụt lội, mưa lũ cũng làm nguy cơ nhiễm ký sinh trùng ruột tăng cao, đặc biệt đối với những người hay uống nước lã, nấu nướng bằng nước kênh rạch ao hồ…

Những nguyên nhân này thường xuất phát từ việc chế biến thực phẩm và bảo quản không đảm bảo ATVSTP. Môi trường chế biến thực phẩm thiếu vệ sinh, gần cống rãnh hoặc phân rác, sử dụng nguyên liệu chế biến thực phẩm kém chất lượng, thịt cá già hoặc gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc giết mổ trong điều kiện kém vệ sinh. Thức ăn không được bảo quản tốt, để lâu ở nhiệt độ bên ngoài môi trường, không được che đậy và bị nhiễm bụi bẩn hoặc ruồi nhặng.

Ngoài ra, một số loại động vật, sinh vật biển, nấm và cây quả chứa độc tố có thể được dùng làm thực phẩm. Tuy nhiên, việc chế biến chúng yêu cầu sự cẩn thận và đúng quy trình. Các chất độc tự nhiên trong thực phẩm như nấm, cóc, cá nóc… có độc tính rất cao, chỉ cần một lượng nhỏ đã đủ gây ngộ độc cả thậm chí tử vong.

Khó nhận biết thức ăn nhiễm trùng, nhiễm độc

Thức ăn bị nhiễm trùng, nhiễm độc thường vẫn giữ nguyên màu sắc và mùi vị ban đầu, khó nhận biết bằng mắt thường. Vì vậy, chúng ta cần nhận biết ngộ độc khi xuất hiện các triệu chứng tiêu hóa đồng thời trong gia đình hoặc nhiều trẻ cùng nhóm sau khi ăn cùng một mâm cơm. Thời gian từ khi ăn đến khi xuất hiện triệu chứng kéo dài từ 1 giờ đến 3 ngày. Triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn và nôn trớ sau đó đau quặn bụng có thể kèm theo tiêu chảy. Nếu trẻ em nôn và tiêu chảy mạnh, có thể gây kiệt nước và rối loạn giải điện trong cơ thể. Sốt và tiêu phân có đàm hoành hành khi trẻ bị nhiễm vi khuẩn nặng. Các triệu chứng cơ thể tổng quát bao gồm sốt, mệt mỏi, da tái, mồ hôi và chân tay lạnh, cho thấy tình trạng nặng nề. Mỗi loại độc tố cũng gây tổn thương cho các cơ quan khác nhau như rối loạn nhịp tim, rối loạn hô hấp và suy yếu cơ thể… Trong trường hợp nhẹ, bệnh có thể ổn định sau vài ngày. Tuy nhiên, trong trường hợp nặng, bệnh có thể gây biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, viêm màng não hoặc thậm chí tử vong.

Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm

Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm không hề khó nếu mọi người tự giác chấp hành tốt ATVSTP từ việc chọn lựa, chế biến, bảo quản và sử dụng thực phẩm.

1. Chọn thực phẩm đã được chế biến an toàn: thức ăn đã nấu chín, mới chế biến, trái cây có vỏ đã rửa sạch bằng nước, mua thực phẩm đóng gói từ các cửa hàng có điều kiện bảo quản tốt, có thông tin về cơ sở sản xuất và hạn sử dụng. Chọn các đồ uống pha từ nước đã sôi, nước đá sạch và nước đá tinh khiết. Dùng các loại nước đóng chai như nước khoáng, nước ngọt có uy tín.

2. Chế biến thực phẩm tại nhà: đối với các món tươi sống, thịt tươi, trứng qua kiểm duyệt, hãy mua từ các cửa hàng đáng tin cậy hoặc có hệ thống lạnh. Nếu không sử dụng ngay, hãy cho vào tủ lạnh càng sớm càng tốt và gói kín trong bao bì hoặc đậy nắp trước khi để vào tủ lạnh. Rửa sạch rau củ. Sử dụng nước sạch để rửa. Tránh nếm thức ăn sống.

3. Rửa tay sạch sẽ mỗi khi chế biến thức ăn, trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh.

4. Giữ sạch bếp để tránh gián, chuột. Rửa sạch các bề mặt như kệ bếp, xoong nồi, thớt và dụng cụ nấu nướng. Thường xuyên giặt sạch khăn lau tay và khăn lau bếp. Đồ dùng chứa thức ăn phải được làm sạch, không sử dụng nồi chảo đã chứa thực phẩm sống để chế biến thức ăn đã nấu chín.

5. Ẩn ăn ngay sau khi nấu xong. Thức ăn chưa ăn hoặc còn dư cất ngay vào tủ lạnh (không quá 2 giờ). Làm nóng kỹ lại trước khi ăn. Hạn chế hoặc tốt nhất là tránh ăn những thực phẩm có chứa chất độc tự nhiên như cóc, cá nóc, nấm hái…

Với những biện pháp đơn giản này, chúng ta có thể đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong gia đình, đặc biệt là trong dịp lễ hội. Hãy chung tay bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người thân yêu của chúng ta.

Được viết bởi DoiVi.Net