Ắt hẳn ai trong chúng ta cũng không thể phớt lờ quả ớt, món gia vị không thể thiếu cho người Việt, đặc biệt là ở miền Trung. Món ăn thường ngày mà thiếu ớt thì thật nhạt nhẽo và vô vị. Chính vị cay của ớt đã khiến cho nó trở thành một món ăn khó quên. Nhưng không chỉ riêng Việt Nam mà cả thế giới đang đổ xô nghiên cứu và ứng dụng vị cay này.
Chất capsaicin trong ớt
TÓM TẮT
Ớt, được gọi là lạt tiêu, lạt tử, ngưu giác tiêu (ớt sừng trâu) hay hải tiêu theo y học cổ truyền, có vị cay, nóng và nhiều tác dụng khác nhau như khoan trung, tán hàn, kiện tỳ, tiêu thực, chỉ thống (giảm đau). Tuy nhiên, đặc tính sáng giá nhất của ớt chính là chất capsaicin. Chất này chỉ có trong quả ớt chín, chiếm tỷ lệ từ 0,01-0,1%.
Cảm giác cay mà chúng ta thường có khi ăn ớt đến từ chất capsaicin, làm cho não sản sinh ra chất endorphin – một chất morphin nội sinh có tác dụng giảm đau, đặc biệt hữu ích cho việc điều trị viêm khớp mạn tính, đau đầu do thần kinh và các chứng đau do bệnh ung thư. Capsaicin cũng thúc đẩy tiết ra chất P, một neurotransmitter thông báo cho não bạn biết bạn đang bị đau. Tuy nhiên, tiếp xúc với capsaicin lâu sẽ làm giảm cảm giác đau. Vì thế, capsaicin đôi khi được sử dụng để làm giảm cơn đau khớp. Capsaicin cũng khích thích sự tiết ra endorphin, một chất làm bạn cảm thấy khoái. Đó là lý do tại sao nhiều người bị nghiện ăn ớt.
Capsaicin cũng được ứng dụng để chế tạo những thuốc giảm đau. Nó làm giảm tác dụng của chất “P” – chất có nhiệm vụ truyền tin đau từ da đến cột sống. Bằng cách chặn đường chất “P”, capsaicin có tác dụng như một chất giảm đau có hiệu quả và hiệu quả cho khoảng 75% bệnh nhân.
Khi ớt được dùng ở ngoài da (dưới dạng rượu hay dầu nóng…), nó sẽ trở thành một vị thuốc kích thích tại chỗ. Capsaicin gây giãn mạch, tăng lưu lượng máu cục bộ, làm tan máu bầm và giảm cảm giác đau.
Năm 1998, ở Anh đã phát triển một loại thuốc có tên Zacin. Thuốc này là một loại kem bôi chứa 0,025% capsaicin, được sử dụng để giảm đau trong viêm xương khớp. Kem được bôi lên khớp đau nhiều lần mỗi ngày, làm giảm chất P ở các dây thần kinh mang thông tin đến não. Đối với viêm khớp dạng thấp cũng đã chứng minh hiệu quả.
Kinh nghiệm sử dụng ớt trong điều trị đau lưng và khớp
- Trị đau lưng và đau khớp: 15 quả ớt chín, 3 lá đu đủ và 80g rễ chỉ thiên. Tất cả đều được giã nhỏ và ngâm trong cồn với tỷ lệ 1/2. Dùng để xoa bóp, sẽ nhanh chóng giảm đau.
- Trị đau lưng và đau khớp: 15 quả ớt chín, 20g lá đu đủ, 20g lá ngải cứu. Giã nhỏ và ngâm trong rượu nồng độ cao. Xoa bóp thường xuyên vào chỗ đau nhức sẽ thuyên giảm được chứng bệnh.
- Trị đau lưng, đau khớp và đau dây thần kinh: Trái ớt được giã nhỏ, ngâm trong rượu trắng với tỉ lệ 1/2 (một phần ớt tươi và hai phần rượu). Sử dụng để xoa bóp những vùng đau.
- Trị đau nửa đầu (migraine): Một số nhà khoa học đã nghiên cứu và phát hiện việc nhỏ một giọt capsaicin từ ớt vào lỗ mũi bên bị đau đầu của người bệnh có thể giảm đau rõ rệt. Khi nhỏ thuốc vào bên kia thì không xảy ra điều gì.
- Trị viêm khớp mãn tính: 1-2 quả ớt, 30g dây đau xương, 30g thổ phục linh (củ khúc khắc). Sắc uống ngày 1 tháng.
- Trị đau lưng: Cao dán ớt được sử dụng để điều trị các cơn đau như đau lưng, viêm khớp và các cơn đau cơ xương khác. Cao dán giúp cải thiện tuần hoàn máu, thư giãn cơ và giảm cơn đau. Sau khi rửa sạch và lau khô chỗ đau, dán tấm dán lên trong 24 giờ. Trước khi dán, nên thử test trước ở diện tích nhỏ để đề phòng quá nóng gây kích thích da. Cao dán sẽ lan tỏa hoạt chất dưới sức nóng của da. Không dùng với da nhạy cảm hoặc đang bị bệnh ngoài da.
Chỉ nên ăn một lượng vừa đủ
Lâu nay, chúng ta thường nghĩ rằng ăn nhiều ớt sẽ gây loét dạ dày. Nhưng nhiều cuộc nghiên cứu đã chứng minh rằng ớt lại là thực phẩm tốt cho những người bị loét dạ dày. Quả ớt chứa chất capsaicin có khả năng tiêu diệt các vi khuẩn gây loét dạ dày, ngăn chặn sự tạo ra axit dạ dày và tăng lưu lượng máu chảy vào niêm mạc dạ dày, từ đó giúp ngăn ngừa hoặc làm lành những vết loét.
Tuy nhiên, những người hay ợ chua nên hạn chế ăn ớt để không làm trầm trọng thêm tình trạng của bệnh. Ớt tuy có nhiều tác dụng nhưng chỉ nên ăn ớt với một lượng vừa đủ, vì ăn quá nhiều sẽ gây hại cho sức khỏe. Các chất cay trong ớt có thể kích thích niêm mạc dạ dày, gây đau bụng, tiêu chảy và chảy máu nếu bị trĩ. Người bị viêm họng mãn tính, viêm loét dạ dày hoặc bị trĩ không nên ăn ớt hoặc nên ăn ở mức hạn chế.
Vị cay của ớt đúng là ngon và hấp dẫn. Nhưng hãy biết ăn ớt thế nào cho phù hợp để đảm bảo sức khỏe.
Nguồn: DoiVi.Net